Trong công việc hàng ngày, chất lượng nguồn cung cấp điện luôn là mối quan tâm của các nhà quản lý. Dưới đây là vai trò của tụ điện và cách sử dụng chúng hiệu quả.
Tại sao cần sử dụng tụ điện?
Tụ điện chủ yếu được sử dụng để bù công suất phản kháng cảm trong hệ thống điện tần số công nghiệp, giúp tăng hệ số công suất, cải thiện chất lượng nguồn điện và giảm tổn thất trên đường dây.
Tụ điện hoạt động ở mức điện áp bao nhiêu?
Tụ điện được phép hoạt động liên tục với điện áp không vượt quá 1,1 lần điện áp định mức. Trong điều kiện đặc biệt, tụ điện có thể hoạt động ở mức 1,5 lần điện áp định mức (ngoại trừ điện áp đột biến) nhưng không quá 30 phút mỗi ngày. Để kéo dài tuổi thọ tụ điện, cần đảm bảo tụ luôn hoạt động dưới điện áp định mức.
Yêu cầu môi trường đối với tụ điện
Tụ điện thường được sử dụng trong điều kiện nhiệt độ môi trường từ -40°C đến +40°C. Độ cao khu vực lắp đặt không được vượt quá 1.000 mét. Với tụ điện song song điện áp thấp, có thể sử dụng ở độ cao dưới 2.000 mét.
Lưu ý khi lắp đặt tụ điện
Ngoài việc đáp ứng các yêu cầu về nhiệt độ môi trường, cần lắp đặt tụ điện ở nơi không có hơi ăn mòn, khí độc hại, bụi bẩn và đảm bảo thông gió tốt. (Sản phẩm trong nhà cần được bảo vệ khỏi mưa, tuyết, v.v.)
- Tụ điện có thể được lắp trên khung sắt theo một hoặc hai hàng. Mỗi hàng không nên xếp quá ba lớp và cần đảm bảo khoảng cách cách điện đủ lớn giữa các lớp. Khoảng cách giữa các tụ điện trong cùng một lớp không được nhỏ hơn 100 mm.
- Khi lắp đặt, tụ điện nên được đặt thẳng đứng (một số thiết kế đặc biệt có thể đặt nằm ngang).
- Để đảm bảo thông gió tốt và thuận tiện cho việc kiểm tra, bảo trì, thiết bị tụ điện cần có lối đi bảo dưỡng rộng ít nhất 1,2 mét.
- Không lắp đặt vách ngăn ngang cản trở luồng không khí. Lỗ thoát khí làm mát cần được đặt phía trên mỗi nhóm tụ điện.
- Trước khi lắp tụ lên giá đỡ, cần kiểm tra và đảm bảo dung lượng tụ được cân bằng (độ chính xác ±5%).
- Cần kiểm tra dạng sóng điện áp và đặc tính của đường dây trước và sau khi lắp tụ điện, đặc biệt đối với các đường dây có nguồn sóng hài (chẳng hạn như bộ chỉnh lưu).
- Nếu tụ điện được kết nối trực tiếp với đầu ra của động cơ cảm ứng, có thể xảy ra hiện tượng tự kích từ khi động cơ ngắt kết nối khỏi đường dây, dẫn đến điện áp trên tụ điện có thể tăng vượt mức định mức. Để tránh điều này, khi chọn tụ điện, cần đảm bảo dòng điện định mức của tụ nhỏ hơn dòng điện không tải của động cơ.
Cách kết nối và ngắt kết nối tụ điện
- Trước khi kết nối, sử dụng megohmmeter để kiểm tra mạch xả của bộ tụ.
- Khi điện áp trên thanh cái vượt quá giá trị tối đa cho phép, không được kết nối bộ tụ điện vào mạng điện.
- Sau khi ngắt kết nối bộ tụ điện khỏi mạng, không được kết nối lại ngay lập tức. Nếu phải kết nối lại, điện áp trên các đầu tụ không được vượt quá 10% điện áp định mức.
- Khi kết nối và ngắt kết nối tụ điện, cần chọn công tắc không tạo ra điện áp quá mức nguy hiểm và lắp đặt thiết bị hạn chế điện áp quá mức. Dòng điện định mức của công tắc không được nhỏ hơn 1,5 lần dòng điện định mức của bộ tụ điện.
Những lưu ý khi sử dụng tụ điện
- Thường xuyên kiểm tra trực quan bộ tụ điện đang hoạt động. Nếu vỏ hộp bị phồng đáng kể (độ phồng của mỗi mặt đối với tụ dưới 100Kvar không được quá 10mm; với tụ từ 100Kvar trở lên không được quá 20mm), cần dừng sử dụng ngay để tránh sự cố.
- Theo dõi nhiệt độ của bộ tụ điện trong quá trình vận hành. Nếu vượt quá nhiệt độ thiết kế tối đa, cần làm mát nhân tạo (lắp quạt, v.v.) hoặc ngắt kết nối bộ tụ điện khỏi mạng điện. Cần đo và ghi lại nhiệt độ vị trí lắp đặt cũng như điểm nóng nhất trên vỏ tụ bằng nhiệt kế thủy ngân hoặc thiết bị đo tương tự (đặc biệt vào mùa hè).
- Điện áp và dòng điện của tụ điện không được vượt quá giá trị tối đa trong quá trình sử dụng.
- Bề mặt vỏ tụ, vỏ sứ cách điện và khung sắt cần được giữ sạch, không để bám bụi hoặc chất bẩn.
- Phải kiểm tra kỹ độ tiếp xúc tin cậy của tất cả các kết nối trong mạch điện của bộ tụ điện, vì sự cố tại một điểm kết nối hoặc thậm chí chỉ một đai ốc lỏng cũng có thể làm hỏng sớm tụ điện và gây ra tai nạn cho toàn bộ hệ thống.
- Sau một thời gian hoạt động, cần tiến hành kiểm tra độ bền điện áp của tụ điện.
Xử lý sự cố thường gặp khi sử dụng tụ điện
- Nếu phát hiện rò rỉ dầu trong vỏ tụ điện khi vận chuyển hoặc vận hành, có thể sửa chữa bằng cách hàn thiếc-chì.
- Nếu rò rỉ dầu xảy ra tại mối hàn của vỏ, có thể sửa chữa bằng thiếc-chì nhưng cần lưu ý không để mỏ hàn quá nóng để tránh làm hỏng lớp bạc phủ.